http://www.macworld.pl/artykuly/23553_3.html
Ji - znaczy pismo
Krzysztof Tyczkowski, Masakatsu Yoshida
21 maja 2002
W języku japońskim używa się trzech rodzajów pisma. Są to: Kanji, Hiragana i Katakana. Najstarszym z nich jest pismo Kanji (ideogramy), sprowadzone z Chin do Japonii w V-VI wieku. Drugi rodzaj stosowanego w Japonii pisma to Hiragana, które powstało około IX wieku i używane jest do wyrażania słów lub też znajduje pomocnicze zastosowanie w gramatyce, na przykład jako partykuła. Trzeci zaś rodzaj pisma - Katakana - stosuje się dla słów pochodzenia obcego.
Znaki Kanji i Hiragana
stanowią 80-90% wszystkich znaków, pozostała zaś ilość to
Katakana, alfabet łaciński i znaki arabskie. Japończycy muszą zatem
pokonać niemałą trudność, aby poznać współczesny język.
Cudzoziemcy bardzo często zastanawiają się, dlaczego Japończycy nie
podjęli próby zmiany tak skomplikowanego systemu znaków?
Czasami trudno jest to zrozumieć, lecz dla Japończyków ta
różnorodność znaków stanowi najdroższy skarb.
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|||||||||
Fude - pędzel |
|||||||||||
Kanji - to znak, pojęcie. Każdy znak Kanji może mieć kilka
znaczeń i dopiero z kontekstu całego zdania możemy dowiedzieć
się, o które znaczenie chodzi. W Kanji ważne są trzy
elementy: |
Przez całe wieki
Japończycy tworzyli własny system wartości i własne kanony
estetyczne.
W Japonii uważa się, że ten skomplikowany
system znaków daje niezwykłe możliwości precyzyjnego
przekazu myśli. Znaki pisma japońskiego są najpiękniejszymi w
świecie, jeżeli chodzi o doskonałość formy graficznej. Potwierdza
to sztuka kaligrafii, tworzona przez wielkich mistrzów
japońskiego pisma.
|
|
|
|||||||||
|
|
Hiragana i Katakana są alfabetami fonetycznymi, składającymi
się z sylab. Każdy z nich liczy 46 znaków. |
We współczesnej
literaturze japońskiej używa się ponad 3500 znaków Kanji,
niezbędna zaś do czytania ilość znaków wynosi 1945. Tyle
właśnie znaków muszą poznać dzieci w ciągu dziewięciu lat
nauki w szkole obowiązkowej. Dzieci japońskie muszą pokonać jeszcze
jedną trudność - muszą zapamiętać kolejność pisania poszczególnych
elementów znaków, a ponadto kierunek pisania, czyli
prowadzenia pędzla po papierze, inny dla każdego znaku. Jest to
element nauki logicznego myślenia i nieustająca gimnastyka pamięci.
W japońskiej szkole podstawowej odbywają się obowiązkowe zajęcia
kaligrafii, do których używa się zazwyczaj pędzla lub
ołówka. W Japonii kaligrafia uważana jest za jedną z
dyscyplin sztuki. Jest ona zwierciadłem duszy piszącego i dlatego
też kaligrafowany znak jest dziełem graficznym, a kaligraf artystą.
Tak rozpoczyna swój wstęp poświęcony tekstowi do
nauki języka japońskiego Masakatsu Yoshida.
Do Polski przyjechał po ukończeniu studiów w Instytucie Słowiańskim Uniwersytetu w Sapporo w 1978 roku, by w ramach stypendium rządu Japonii pisać pracę doktorską na Uniwersytecie Warszawskim. W 1982 roku ponownie przyjeżdża do Polski na zaproszenie łódzkiego oddziału Towarzystwa Polsko-Japońskiego. Postanawia zamieszkać w Łodzi, która bardzo mu się spodobała, tym bardziej że poznaje tu swoją przyszłą żonę - Basię. Rozpoczyna więc pracę jako instruktor kulturalno-oświatowy, by wkrótce całkowicie poświęcić się propagowaniu kultury japońskiej w Polsce. Prowadzi kursy nauki języka japońskiego, origami i kaligrafii. W 1985 roku zostaje zaproszony do prowadzenia cyklu wykładów i zajęć dotyczących sztuki i kultury Japonii oraz nauki kaligrafii, w ramach programu dydaktycznego Pracowni Typografii Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. W latach 1991 i 1996 wyjeżdża do swego rodzinnego kraju na stypendia Fundacji Japonii. Studiuje najnowsze osiągnięcia metodyki nauczania języka japońskiego dla obcokrajowców. Obecnie pracuje na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz w Instytucie Stosunków Międzynarodowych na Uniwersytecie Łódzkim i Uniwersytecie III Wieku, gdzie wykłada historię pisma i język japoński.
|
|
|
|||||||||
|
|
W tym samym czasie mnisi buddyjscy, przepisujący święte
księgi pracowali nad sposobem, który zapewni im
zapisywanie w jak najkrótszym czasie jak największą
ilość wersetów. Mnisi postanowili uprościć znaki pisma
Kanji i w ten sposób zyskać na czasie. Opracowali
metodę, która pozwalała im za pomocą paru gestów
pędzla wyrazić całą myśl. Ta bardzo uproszczona forma Kanji
nazwana została Katakana. |
Masakatsu Yoshida jest
wiceprezesem Towarzystwa Polsko-Japońskiego w Łodzi. Jest także
autorem wystaw poświęconych kulturze Japonii, prezentowanych w
wielu miastach Polski. Od 1986 roku prowadzi każdego roku Wakacyjny
Kurs Origami oraz organizuje Tydzień Kultury Japońskiej w Łodzi. W
chwilach wolnych strzela z łuku (sztuka Kyudo) i rozmawia po
japońsku ze swoją córką Izumi.