powrót

Matthias Gruenewald

Powrót Chrystusa do życia po śmierci
The Resurrection
1515
Panel from the Isenheim altarpiece: oil on wood
269 x 307 cm (105 7/8 x 120 7/8 in.)
Musee d'Unterlinden, Colmar








'Powrót Chrystusa po śmierci' dokonuje się każdego dnia, kiedy ludzie odczytują ponownie historię Nowego Testamentu.

Postać Chrystusa pokazana jest wśród sugestywnego przepływania linii z prawa na lewo i z lewa na prawo.



Głowa jest żółta, żółte jest tło koła i uniesione ręce. Symbolicznie przywołane zostaje pojęcie dobra. Koło jest otoczone zielona otoczką. To oznacza, że dobro jest tylko pozorem. Zostało przywołane dla realizacji jakiegoś celu.



W tej części obrazu dominuje żółty, to kolor dobra,a jednak pojawiają się już krwawe akcenty, przejaw okrucieństwa. Tekst NT informuje; - 'Dobry człowiek został jawnie skrzywdzony'. Symbolizują to nienaturalnie odgięte dwa palce z pięciu, w sposób niezrozumiały wyłamują się one z naturalnego porządku. Zostało postawione pytanie: - Dlaczego?

Potem widzimy odsłoniętą skaleczoną pierś i z lewej żółty pas - to współczucie , które domaga się wyjaśnienia: 'Dlaczego ?'. Ponownie zostaje postawione pytanie, zostaje wyrażone oburzenie nawet – jak w tekście NT.

Wyjaśnieniem maja być kolejne szczegóły historii ale one tylko przysłaniają , zamiast odkrywać - tkanina zakrywa resztę ciała z prawa na lewo. Tkanina zabarwia się na czerwono, bo historia staje się coraz bardziej krwawa i okrutna. Kolejne akty litości i oburzenia przykrywa kolejne, większe okrucieństwo, potęgując wrażenie chaosu, braku moralnego porządku. W kolejnych odsłonach dobro jest przywoływane i tłumione natychmiast kolejnym okrucieństwem.

Poniżej, w ruchu przeciwnym, z lewa na prawo, opada duży fragment tkaniny już z dominującą czerwienią. W dwóch miękkich, naprzemiennych ruchach, przypominających ruch opadającego swobodnie liścia, następuje przejście od żółtego do czerwonego. Historia swobodnie ześlizguje się w zbrodnię.

Niespostrzeżenie dla czytelnika miła opowieść o 'świętej rodzinie' kończy się cierpieniem i śmiercią. Zgasło światło dobra, zapadł mrok. I z tego mroku wytryska strumień błędnego zrozumienia: 'Nie warto być dobrym.'

Z prawej strony widzimy ciemną, prawie czarną tkaninę, która spływa w dół i tam, gdzie staje się jasna, oślepia tym światłem ludzi, poraża ich. Padają bez sił, bo dotąd dobro istniało, a oni z niego czerpali siły, teraz zwątpili w sens dobra i utracili siły. Zostali pokonani.

Obraz odkrywa przed nami moc porażająca Chrystusa, a ściśle tekstu Nowego Testamentu.




powrót