Jan Vermeer (1632-1675)

Geograf

Staedtel Museum Frankfurt Inv. Nr. 1149

Oil on canvas, 53 x 47 cm

detal palce

Stoi oparty o stół, można powiedzieć jest uwieszony na nim, jak wtedy, kiedy chce się zmęczone wysiłkiem ciało odciążyć na chwilę, by uniknąć myślenia o bólu mięśni.

Ciężar osuniętego ciała wyraźnie spoczywa na dłoni wysuniętej do przodu ręki.

Detal dłoń z cyrklem

Jest  geografem, patrzył przed chwilą na mapę, zatrzymał w rozwarciu cyrkla domniemaną odległość dwóch punktów na Ziemi, zapewne podobną do innej odległości lub zawrotnie od niej różną. Obydwa zdarzenia mogą spowodować zdziwienie. Chciałoby się to zobaczyć na własne oczy.

Spogląda więc w okno i poprzez nie szybuje myślą do dalekiej krainy - wyraźnie patrzy w dal odległą od miejsca pobytu. Jego ciało zostało tu, pozostawione samo sobie, pozostało tu opuszczone przez myśl, obecną teraz gdzie indziej. Palce ręki rozluźniły się, cyrkiel zawisł w nich, omal że nie wypadnie.

detal księga

A wszystko to za sprawą księgi, która leży przed nim. Myśl poprzednika utrwalona w rysunku mapy, prowokuje do wędrówki jego myśl, on jest jego następcą.

Geograf odczytuje mapę, weryfikuje jej zapisy, poprawia jej zawartość, doskonali ją. Geograf posiada wiedzę, jest jej twórcą i strażnikiem.

Księga jest koloru białego i takiego samego koloru jest koszula, którą geograf ma pod spodem. Biel symbolizuje tu myśl, podobnie jak w obrazach poprzednich np. 'Dwóch męźczyzn i kobieta'.