Paul Klee

Śmierć i ogień

Death and Fire 1940

Obraz zawiera różne emocje i odczucia związane z tak zwanym 'stressem' czyli z pojawieniem się we wnętrzu człowieka niszczącej postaci CHI o barwie czerwonej.

Na obrazie zaznaczonych jest kilka stref. Zewnętrzna względem osoby, jest brązowa, widzimy w niej sylwetkę osoby. Brąz oznacza zmęczenie. Człowiek dotknięty przez czerwoną energię CHI jest zmęczony.

Druga strefa to strefa emocji, jest w niej głowa. Głowa unosi się w brązowym o czerwonym zabarwieniu, a to oznacza zmęczenie połaczone z irytacją. Głowa jako część ciała tkwi także po części (prawa strona) w pierwszej strefie.

Wreszcie trzecia strefa, to wnętrze osoby , wypełnione żółtą formą energii CHI, które zostaje dotknięte czerwienią bezpośrednio. Ta strefa jest czerwona.

Na zewnątrz jest jeszcze strefa zieleni, strefa ruchu i działania ale ona w żaden sposób nie dotyczy osoby, którą dotyka czerwona energia niszcząca, czyli 'ogień' jak ją nazwał Klee. Żadnej części osoby tutaj nie znajdujemy.

Trzy grube kreski u góry, to trzy miejsca w których odczuwamy skutki obecności ognia. Sa to: wyprostowana noga poniżej kolana - nogi drętwieją, szyja - odczuwamy w niej dławienie i nos - także drętwieje. Te emocje i odczucia są obecne w obrazie i są odczuwalne w opisanych miejscach.

Twarz jest powykrzywiana, bo osoba odczuwa jednocześnie kilka silnych i przykrych doznań, więc dla obserwatora z boku jej wyraz oznacza stan napięcia i stan rozbicia wewnętrznego.